Τη «σκληρή» εκδοχή της επόμενης μέρας επέλεξε το Eurogroup για την Ελλάδα
Στην «πιστωτική γραμμή ενισχυμένων προϋποθέσεων» κατέληξε το Eurogroup της 6ης Νοεμβρίου, ως πιο κατάλληλη λύση για την επόμενη μέρα της Ελλάδας, μετά το τέλος του ευρωπαϊκού σκέλους του προγράμματος στήριξης. Όπως ανακοίνωσε μετά το τέλος της συνεδρίασης ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, επικεφαλής του σώματος των υπουργών οικονομικών της ευρωζώνης: «Υπάρχει ισχυρή στήριξη για μια προληπτική πιστωτική γραμμή με τη μορφή ενός ισχύοντος εργαλείου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που ονομάζεται ECCL -Enhanced Conditions Credit Line- και αυτός είναι ο δρόμος που θα συνεχίσουμε τώρα». Ανέφερε ωστόσο ότι οι τεχνικές λεπτομέρειες, δηλαδή οι «προϋποθέσεις που θα τη συνοδεύουν», θα αποφασιστούν αφού ολοκληρωθεί η τρέχουσα αξιολόγηση και με βάση το αποτέλεσμά της.
Αναφορικά με τα μέτωπα που παραμένουν ανοιχτά και καθυστερούν την επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα για την ολοκλήρωση του ελέγχου προόδου, ο κ. Ντάισελμπλουμ επεσήμανε ότι υπάρχει πρόοδος, ωστόσο όχι ακόμα σε ικανοποιητικό επίπεδο.
«Ενημερωθήκαμε ότι οι ελληνικές αρχές έχουν παρουσιάσει ένα πακέτο περαιτέρω μέτρων στα θεσμικά όργανα της τρόικας. Ενώ αυτά τα μέτρα συνιστούν σημαντική πρόοδο, υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν, αλλά όλοι εκφράζουμε την ευχή τα θεσμικά όργανα της τρόικας να συνεχίσουν την τρέχουσα αποστολή αξιολόγησης το συντομότερο δυνατό. Τα θεσμικά όργανα της τρόικας και οι ελληνικές αρχές εργάζονται στενά από κοινού σχετικά με τα εναπομείναντα ζητήματα για να επέλθει μια ταχεία συμφωνία», είπε χαρακτηριστικά.
Από τη μεριά του, ο νέος επίτροπος Οικονoμικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί εκτίμησε ότι «ει δυνατόν η τρόικα θα επιστρέψει στην Αθήνα πριν από το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας», ενώ επανέλαβε την πρόθεσή του να βρεθεί και ο ίδιος στην Αθήνα μέσα στο μήνα.
Κυβερνητική πηγή που βρέθηκε στις Βρυξέλλες για τη συνεδρίαση ανέφερε σχετικά με το χρονοδιάγραμμα ότι «η συμφωνία πρέπει να έχει κλείσει μέσα στο Δεκέμβριο». Η ημερομηνία-ορόσημο είναι η 8η Δεκεμβρίου καθώς το Eurogroup που συνεδριάζει εκείνη την ημέρα πρέπει να πάρει τις τελικές αποφάσεις έτσι ώστε να είναι η χώρα «καλυμμένη» την 1η Ιανουαρίου 2015. Σε διαφορετική περίπτωση, μετά την εκπνοή του παρόντος προγράμματος «δεν υπάρχει ουσιαστικά τίποτα», τόνισε ο κ. Ντάισελμπλουμ.
Σημειώνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση είχε εκφράσει τη βούλησή της να διακόψει πρόωρα και το πρόγραμμα του ΔΝΤ, το οποίο κανονικά συνεχίζεται μέχρι το Φεβρουάριο του 2016. Ερωτηθείς, λοιπόν, για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στην καινούργια συμφωνία, ο επικεφαλής του Eurogroup, είπε ότι «το ΔΝΤ προσδίδει αξιοπιστία στο έργο μας στην Ελλάδα». Νωρίτερα είχε μιλήσει για ευρεία συναίνεση στο Eurogroup ως προς την «εμπλοκή» του, για την ακριβή μορφή της οποίας χρειάζεται «μια περαιτέρω συζήτηση».
Η Ελλάδα έχει ακόμα λαμβάνειν 3,5 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ και 3,6 δισ. ευρώ από την ΕΕ (1,8 δισ. από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας -ΕΤΧΣ- και 1,8 δισ. από τα λεγόμενα SMPs, δηλαδή τα κέρδη από ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ).
O Κλάους Ρέγκλιγκ, επικεφαλής του ΕΜΣ, διαδόχου του ΕΤΧΣ, ανέφερε ότι οι «επενδυτές εκτιμούν πως οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα αποδίδουν» και πως η λύση της ECCL τους «καθησυχάζει».
Αναφορικά, τέλος, με τα σχεδόν 10 δισ. που όπως φαίνεται θα απομείνουν στο ελληνικό ΤΧΣ, μετά τα θετικά αποτελέσματα των τεστ αντοχής των ελληνικών τραπεζών, η ευρωπαϊκή πλευρά σημείωσε ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα χρηματοδοτήσουν αυτά το μαξιλάρι της πιστωτικής γραμμής, του οποίου το μέγεθος, όπως επεσήμανε, «δεν είναι καν γνωστό ακόμη». Η ελληνική πλευρά, από την άλλη, υποστήριξε ότι «παραμένει στο τραπέζι ως ιδέα προς συζήτηση».
Τι είναι η πιστωτική γραμμή ενισχυμένων προϋποθέσεων
Τα «εργαλεία» που έχουν στη διάθεσή τους οι δανειστές για την περίπτωση που ένα κράτος μέλος επιθυμεί ένα δίκτυ ασφαλείας για να ενδυναμώσει την αξιοπιστία του στις διεθνείς αγορές είναι δύο. Το πρώτο είναι η προληπτική πιστωτική γραμμή υπό όρους (Precautionary conditioned credit line – PCCL), η οποία είναι πιο ευνοϊκή αλλά απαιτεί μεταξύ άλλων ιστορικό πρόσβασης στις αγορές με λογικούς όρους, βιώσιμο χρέος και ήδη ολοκληρωμένη δημοσιονομική προσαρμογή και για την οποία η Ελλάδα δεν πληροί τις προϋποθέσεις. Το δεύτερο είναι η πιστωτική γραμμή ενισχυμένων προϋποθέσεων (Enhanced Conditions Credit Line), η οποία σύμφωνα με το καταστατικό του ΕΜΣ έχει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
- Την υιοθέτηση διορθωτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των υπαρχουσών αδυναμιών (δηλαδή τα κριτήρια που δεν πληροί για το PCCL)
- την υπογραφή Memorandum of Understanding (MoU), δηλαδή «Mνημονίου», το οποίο περιλαμβάνει τους όρους και τις συνθήκες στήριξης, που έχουν συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και ενδεχομένως το ΔΝΤ, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά
- τη στενή εποπτεία από τους δανειστές ανεξάρτητα με το αν χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα ή όχι
- μηνιαίες αναφορές και τριμηνιαίες αποστολές αξιολόγησης
- και τέλος, την πιθανή απενεργοποίησή της και την επιστροφή σε πλήρες πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής σε περίπτωση απόκλισης από τους όρους της συμφωνίας.
Η διάρκειά της είναι «αρχικά για μια περίοδο ενός έτους, και μπορεί να ανανεωθεί δις, κάθε φορά για επιπλέον έξι μήνες».