Με το βλέμμα στραμμένο στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών πραγματοποιήθηκε η συνεδρίαση του Eurogroup της 9ης Νοεμβρίου. Λίγες ημέρες μετά τη δημοσίευση των «θετικών», όπως τα χαρακτήρισαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αποτελεσμάτων των τεστ αντοχής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και ενώ το ενδιαφέρον συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών αποδεικνύεται μεγάλο, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης επέλεξαν να διατηρήσουν το θετικό κλίμα συνεργασίας και να επισπεύσουν τις διαδικασίες για την επιτυχή και έγκαιρη ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος.
«Ένα μεγάλο ποσοστό, αν όχι το σύνολο» των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών «θα καλυφθεί από ιδιώτες επενδυτές», δήλωσε μάλιστα ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ σε ακροάσή του την επόμενη μέρα στο Ευρωκοινοβούλιο, συμπληρώνοντας πως αυτά είναι «καλά νέα τόσο για τις τράπεζες όσο και για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους». Ο ίδιος σημείωσε πως «η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης προχωράει πιο γρήγορα από το αναμενόμενο».
Την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής των ελληνικών τραπεζών εξέφρασε κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου που ακoλούθησε το Eurogroup και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, τονίζοντας ότι το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν τελικά λιγότερα χρήματα απ΄ όσα είχαν αρχικά υπολογιστεί αποτελεί πολύ θετική εξέλιξη.
Από την πλευρά του και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βολφγκανγκ Σόιμπλε, δήλωσε πως επιθυμεί η ευρωζώνη να καταβάλει στην Ελλάδα τα κεφάλαια για τις τράπεζες έως τις αρχές της επόμενης εβδομάδας. «Προσπαθούμε να καταστήσουμε δυνατή την πληρωμή των 10 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία συμφωνήσαμε κατ’ αρχήν, έως τις αρχές της επόμενης εβδομάδας», είπε χαρακτηριστικά μιλώντας σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.
Παρά, λοιπόν, τις καθυστερήσεις που καταγράφηκαν στην ολοκλήρωση του πρώτου πακέτου προαπαιτούμενων, το Eurogroup έδωσε μία ακόμα εβδομάδα περιθώριο στην ελληνική κυβέρνηση να ολοκληρώσει την υλοποίηση των μέτρων που σχετίζονται με το χρηματοπιστωτικό τομέα, δηλαδή τα μέτρα για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων και τη διοίκηση των τραπεζών με στόχο ήδη από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας να αποδεσμευτούν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ που βρίσκονται σε ειδικό λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας γι’ αυτό το σκοπό. Επιπλέον, με την ολοκλήρωση της εφαρμογής του πρώτου πακέτου προαπαιτούμενων στο τέλος της εβδομάδας, -το οποίο εκκρεμεί κυρίως λόγω της απόστασης μεταξύ των θεσμών και της κυβέρνησης για τα όρια προστασίας από τους πλειστηριασμούς- θα εκταμιευτεί και η υποδόση των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Την εφαρμογή των προαναφερθέντων μέτρων θα αξιολογήσει κατά τη συνεδρίασή της η Ομάδα Εργασίας του Eurogroup το αργότερο έως τις αρχές της επόμενης εβδομάδας -όπως ενημέρωσε ο πρόεδρος του Eurogroup- η οποία έχει και την εξουσιοδότηση να δώσει το πράσινο φως για τις εκταμιεύσεις.
Όπως επισημαίνει η ανακοίνωση του Eurogroup το ποσό των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ μπορεί να μεταφερθεί στο Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) μόνο «εφόσον έχουν εκπληρωθεί οι συμφωνηθέντες όροι», ωστόσο είναι προφανές πως με την απόφαση της Δευτέρας, αποσυνδέονται τα υπόλοιπα προαπαιτούμενα του δεύτερου πακέτου, όπως είναι η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, από την ανακεφαλαιοποίηση.
Το «αγκάθι» των πλειστηριασμών
Σε συνέχεια του Eurogroup της Δευτέρας, τα αρμόδια για την Ελλάδα στελέχη των τεσσάρων θεσμών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΕΚΤ, ΔΝΤ και ESM) μετέβηκαν στην Αθήνα με στόχο να κλείσουν το αργότερο μέχρι το τέλος της εβδομάδας τα ανοιχτά ζητήματα της διαπραγμάτευσης.
Όπως είχε δηλώσει ο Επίτροπος Οικονομικών, Πιερ Μοσκοβισί μετά τη λήξη του Eurogroup, το 80% των μέχρι στιγμής υποχρεώσεών της το έχει εκπληρώσει η ελληνική κυβέρνηση, ωστόσο παραμένουν ανοιχτά κάποια ζητήματα, με βασικότερο το νόμο της προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Σύμφωνα με την αρχική ελληνική πρόταση πρέπει να προστατευτεί η πλειονότητα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών (περισσότερα από το 70%) ενώ οι θεσμοί επιθυμούν να περιοριστεί η προστασία μόνο στους πραγματικά ευάλωτους, δηλαδή σε μια μειοψηφία νοικοκυριών. Η ελληνική πλευρά υποστηρίζει πως η πρότασή της, η οποία βασίζεται σε τρία κριτήρια την αντικειμενική αξία του ακινήτου (200.000 για ένα άτομο, 250.000 για ζευγάρι, προσαυξημένη κατά 25.000 ανά παιδί, με ανώτατο όριο υπολογισμού τα τρία παιδιά), το μεικτό ετήσιο εισόδημα (35.000 για τετραμελή οικογένεια) και το σύνολο χρεών σε τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία (200.000 ευρώ) είναι απόλυτα συμβατή με το Μνημόνιο, το οποίο κάνει λόγο για «αυστηροποίηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας» παράλληλα με την προστασία «των πιο ευάλωτων στρωμάτων» καθώς στην προηγούμενη ρύθμιση υπήρχε μόνο ένα κριτήριο, της αντικειμενικής αξίας. Οι θεσμοί από την άλλη μεριά, θεωρούν πως η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης και κυρίως τα εισοδηματικά κριτήρια τα οποία θέτει, δεν αντικατοπτρίζει την κατεύθυνση την οποία δίνει η συμφωνία της 12ης Ιουλίου.
«Όλες οι πλευρές πρέπει να καταβάλλουν προσπάθειες», είπε ο Π. Μοσκοβισί προσθέτοντας πως «πρέπει να βρεθούν λύσεις που να προστατεύουν τους πλέον ευάλωτους οικονομικώς πολίτες αλλά και που να αποτρέπουν καταχρήσεις από όσους έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώνουν τα δάνεια τους και δεν το πράττουν». Στην ίδια γραμμή εμφανίστηκε και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ στο Ευρωκοινοβούλιο, όπου εξέφρασε την ελπίδα ότι οι εκπρόσωποι των θεσμών και οι ελληνικές αρχές θα καταλήξουν μέσα στην εβδομάδα σε μια «ισορροπημένη» πρόταση για το ζήτημα της προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Ανέφερε πως στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και του Eurogroup είναι να προστατευτούν τα νοικοκυριά που είναι ευάλωτα οικονομικά αλλά και να αναγκαστούν όσοι εκμεταλλεύονται το σύστημα προστασίας να εκπληρώσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς τις τράπεζες, έτσι ώστε να καταστούν και πάλι «υγιείς».