This site is for archive purposes. Please visit www.eliamep.gr for latest updates
Go to Top

Δημοσιονομική πολιτική της ΕΕ

Το Παρατηρητήριο για την Κρίση ανέλαβε το ερευνητικό έργο «Η Δημοσιονομική Πολιτική της ΕΕ» μετά από σχετική ανάθεση από την Τράπεζα της Ελλάδος. Το πρόγραμμα διήρκησε από την 15η  Ιουνίου 2017 έως την 31η Δεκεμβρίου 2017. Επιστημονικός υπεύθυνος, συντονιστής και βασικός συγγραφέας της τελικής έκθεσης ήταν ο Αχιλλέας Μητσός, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛΙΑΜΕΠ, πρώην Γενικός Διευθυντής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Στο πρόγραμμα συμμετείχε ως ερευνητής και ο Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Δημήτρης Κατσίκας.

Σκοπός της μελέτης είναι η ανάλυση των επερχόμενων μεταβολών ως προς το περιεχόμενο, αλλά και ως προς τη διακυβέρνηση της δημοσιονομικής πολιτικής της ΕΕ. Έμφαση δόθηκε στις αναμενόμενες μακροοικονομικές και αναδιανεμητικές επιπτώσεις των μεταβολών αυτών για την Ελλάδα και στην επιλογή των στρατηγικών αντιμετώπισής τους.

Ερευνητική Ιδέα

Η συνολική αρχιτεκτονική της ΕΕ μεταβάλλεται. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, και αν ακόμα δεν επιχειρηθεί «άλμα προς τα εμπρός», θα υπάρξει σειρά μεταβολών με σημαντικές επιπτώσεις για όλες τις χώρες, κατεξοχήν δε τις χώρες της ευρωζώνης. Κεντρική θέση στη νέα αυτή αρχιτεκτονική φαίνεται να αποκτά η δημοσιονομική πολιτική σε όλες τις εκφάνσεις της. Μολονότι δεν ευσταθεί η συχνά επαναλαμβανόμενη θέση περί ανύπαρκτης ευρωπαϊκής δημοσιονομικής πολιτικής, αυτή παραμένει μη συνεκτική, και κυρίως ασύνδετη και αναντίστοιχη με πολιτικές, με τις οποίες μοιράζεται την επίτευξη κοινών στόχων (νομισματική πολιτική, πολιτική ενιαίας αγοράς και ανταγωνισμού, κοινωνικές πολιτικές). Με δεδομένη και αυξανόμενη την αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση των διαφόρων πολιτικών, η ασυμμετρία ως προς τον ρόλο της ΕΕ στην δημοσιονομική πολιτική είχε θεωρηθεί από τη γέννηση της ΟΝΕ ως η μεγαλύτερη πρόκληση, η δε οικονομική κρίση επιβεβαίωσε τους σχετικούς φόβους.

Κοινός παρονομαστής όλων των προτάσεων και σκέψεων που βρίσκονται στο τραπέζι είναι ο αυξημένος ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τα κράτη μέλη ως προς τη δημοσιονομική πολιτική. Η μεγαλύτερη εκχώρηση εθνικής δημοσιονομικής κυριαρχίας στο ευρωπαϊκό επίπεδο φαίνεται να είναι βέβαιη, ενώ παραμένουν άγνωστα η έκταση αυτής της μεταφοράς κυριαρχίας, ο τρόπος άσκησης της, μέσω θέσπισης σε επίπεδο ΕΕ νέων κανόνων ως προς τις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές ή με άμεση παρέμβαση της ΕΕ μέσω του κοινοτικού προϋπολογισμού, αλλά και η σχετική διαδικασία λήψης αποφάσεων, από την οποία και εξαρτάται εν πολλοίς η μορφή και το σχετικό βάρος της δημοσιονομικής πολιτικής στο μέλλον. Μεταξύ των κλασσικών ερωτημάτων ως προς τη δημοσιονομική πολιτική, πρωτεύουσα θέση καταλαμβάνει το ερώτημα του ποιος ασκεί την πολιτική αυτή, σε ποιόν ανατίθεται η πολιτική αυτή στο ευρωπαϊκό επίπεδο.