Η εκχώρηση του σχεδιασμού, της εφαρμογής και της επίβλεψης των δημοσιονομικών πολιτικών σε ένα κεντρικό όργανο. Με άλλα λόγια, αναφέρεται στην ύπαρξη κεντρικού προϋπολογισμού και στην εναρμόνιση του συστήματος φορολόγησης(π.χ. κοινοί φορολογικοί συντελεστές) και δημοσίων δαπανών (π.χ. κοινό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας).Επιπρόσθετα το δημόσιο χρέος των κρατών-μελών αποτελεί χρέος της ένωσης.
Διακρατική συμφωνία των κρατών-μελών της ΕΕ (πλην του Ηνωμένου Βασιλείου και της Τσεχίας) που υπογράφηκε τον Μάρτιο του 2012.Στόχος του συμφώνου είναι η ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην ΟΝΕ. Σημαντικότερη πρόβλεψη του Συμφώνου είναι πως τα κράτη-μέλη θα πρέπει να ενσωματώσουν στο εθνικό δίκαιο τον κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού. Ο κανόνας αυτός προβλέπει δομικό έλλειμμα έως 1% του ΑΕΠ εάν το χρέος είναι μικρότερο του 60% του ΑΕΠ και 0.5% του ΑΕΠ εάν το χρέος είναι μεγαλύτερο του 60% του ΑΕΠ, το οποίο όμως θα πρέπει να μειωθεί κάτω αυτού του ορίου. Το ΔΕΚ θα κρίνει αν τα κράτη-μέλη ενσωμάτωσαν εμπρόθεσμα, δηλαδή έως τις αρχές του 2014, τον εν λόγω κανόνα στην εθνική νομοθεσία .Σε περίπτωση απόκλισης από τους στόχους τίθεται σε εφαρμογή μηχανισμός αυτόματης διόρθωσης.
Ευρωπαϊκή διαδικασία δημοσιονομικής προσαρμογής σε περίπτωση που ένα κράτος-μέλος δεν τηρεί τα όρια ελλείμματος και χρέους που θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (το έλλειμμα του προϋπολογισμού και το δημόσιο χρέος να είναι ίσα ή μικρότερα από το 3% και 60% του ΑΕΠ αντίστοιχα). Η διαδικασία αυτή προβλέπει τα κριτήρια και το χρονοδιάγραμμα βάση των οποίων το Συμβούλιο αποφασίζει για την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος (υπάρχει η δυνατότητα ελλείμματος υψηλότερου του3% σε περιπτώσεις που αυτό είναι προσωρινό και οφείλεται σε έκτακτους παράγοντες). Το Συμβούλιο προβαίνει σε συστάσεις προς το κράτος-μέλος και χρονοδιάγραμμα για αποτελεσματικές διορθωτικές δράσεις, παρακολουθεί την εφαρμογή τους και έχει τη δυνατότητα επιβολής χρηματικών προστίμων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης.
Tο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής αποτελούν τα χρηματοδοτικά μέσα της περιφερειακής πολιτικής της ΕΕ, στόχος της οποίας είναι η σύγκλιση των περιφερειών των κρατών-μελών της ΕΕ. Τα ταμεία αυτά μαζί με την Κοινή Αγροτική Πολιτική, απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ.
Πρόκειται για έγγραφο, το οποίο θέτει τις προτεραιότητες και κατανέμει τους πόρους των Ταμείων της ΕΕ μεταξύ τομέων και περιφερειών, κατά τρόπο που συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, αποτελώντας παράλληλα το σύνδεσμο μεταξύ κοινοτικών προτεραιοτήτων και του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων. Το τρέχον πρόγραμμα αφορά την περίοδο 2007-2013 ενώ η νέα προγραμματική περίοδος αφορά στα έτη 2014-2020.
Η Ευρωζώνη, ως σύνολο, εκδίδοντας ένα ομόλογο, το οποίο είναι εγγυημένο από τα κράτη-μέλη της, δανείζεται κεφάλαια για λογαριασμό τους και εν συνεχεία τα κατανέμει ανάλογα με τις δανειακές τους ανάγκες. Έτσι, καθίσταται δυνατός ο δανεισμός των κρατών που δεν μπορούν να δανειστούν ή το κόστος δανεισμού τους είναι ιδιαίτερα υψηλό. Προτάθηκε ως πιθανή λύση για την αντιμετώπιση της (δημοσιονομικής) κρίσης στην Ευρωζώνη.
Ρυθμιστικός φορέας της ΕΕ. Ιδρύθηκε το 2011.Εκπροσωπεί την ΕΕ σε διεθνείς οργανισμούς για την τραπεζική εποπτεία, παρεμβαίνει άμεσα σε περιπτώσεις μη-εφαρμογής της σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας ή σε περιπτώσεις τραπεζικής κρίσης σε εθνικό επίπεδο, συντονίζει τις εθνικές ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές και είναι αρμόδια για την επίλυση διαφορών μεταξύ εθνικών αρχών, εκδίδοντας δεσμευτικές αποφάσεις. Τέλος, είναι υπεύθυνη για τη διεξαγωγή των τεστ αντοχής (stress test) για την κεφαλαιακή επάρκεια των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Αποτελεί την κεντρική τράπεζα της ευρωζώνης και είναι επιφορτισμένη με την αρμοδιότητα άσκησης νομισματικής πολιτικής. Ιδρύθηκε το 1998 και εδρεύει στην Φρανκφούρτη. Βασικός της στόχος είναι η σταθερότητα των τιμών. Η ανεξαρτησίας της κατοχυρώνεται από το καταστατικό της και τη Συνθήκη για την ΕΕ. Διοικητής της είναι ο Μάριο Ντράγκι.
Πλαίσιο συντονισμού οικονομικών πολιτικών για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», το οποίο πραγματοποιείται το πρώτο εξάμηνο κάθε έτους και πριν την κατάρτιση των εθνικών προϋπολογισμών.
Όργανο της ΕΕ, το οποίο καθορίζει τις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις και τις προτεραιότητές της. Στις συνεδριάσεις του συμμετέχουν οι αρχηγοί των κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών-μελών της Ένωσης, ο πρόεδρός του (Χέρμαν Βαν Ρομπέι) καθώς και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο). Συνεδριάζει δύο φορές το εξάμηνο, ενώ ο πρόεδρός του μπορεί να συγκαλέσει και έκτακτη σύσκεψη.
Μόνιμος μηχανισμός της ΕΕ με σκοπό να παρέχει δάνεια σε χώρες της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρηματοοικονομικής σταθερότητας και απειλούν τη σταθερότητα της ΕΕ γενικότερα. Ο ESM έχει κεφάλαιο ύψους 700 δις ευρώ προερχόμενο από τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, σε αντίθεση με τον EFSF που είχε μόνο εγγυήσεις από αυτά, και εκδίδει ομολόγα ή άλλα χρηματοπιστωτικά προϊόντα. Επίσης, μπορεί και να παρεμβαίνει στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά ομολόγων, αλλά και να δανείζει κράτη-μέλη για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών τους ιδρυμάτων. Η δανειοδότηση παρέχεται μετά από αίτημα κράτους-μέλους και βάσει κάποιων προϋποθέσεων πολιτικής (conditionality) που διαπραγματεύεται το κράτος-μέλος με την Ευρωπαϊκή Επιτροπής σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δημιουργήθηκε στις 8 Οκτώβρη 2012.
Μηχανισμός παροχής χρηματοοικονομικής βοήθειας προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ιδρύθηκε το 2010, με βάση το άρθρο 122 της Συνθήκης, το οποίο και παρέχει τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χορηγεί δάνεια σε κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες, λόγω έκτακτων περιστάσεων. Αντλεί κεφάλαια από τις χρηματοπιστωτικές αγορές με εγγυήσεις, προερχόμενες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αποτελεί μέρος ενός γενικότερου πλαισίου ασφάλειας, μαζί με τον EFSF.Η δανειοδότηση παρέχεται μετά από αίτημα κράτους-μέλους και βάσει ενός προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής με συγκεκριμένες προϋποθέσεις πολιτικής που συμφωνείται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ιδρύθηκε το 2010, με σκοπό την ενίσχυση χωρών που αντιμετωπίζουν χρηματοοικονομικές δυσχέρειες και εφαρμόζουν προγράμματα προσαρμογής της ΕΕ και του ΔΝΤ. Διαθέτει τη δυνατότητα έκδοσης ομολόγων, εγγυημένων από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης και μπορεί να χορηγεί δάνεια,να παρεμβαίνει στη πρωτογενή και δευτερογενή αγορά ομολόγων αλλά και να δανείζει κράτη-μέλη για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων τους. Η δανειοδότηση παρέχεται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις πολιτικής που συμφωνούνται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.Έχει χρησιμοποιηθεί για τα προγράμματα της Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας.
Σχηματίζεται από κράτη, τα οποία υιοθετούν ένα κοινό νόμισμα, ενώ η νομισματική πολιτική για το σύνολο της ένωσης ασκείται από μία κεντρική τράπεζα.
Η ΟΝΕ είναι ένα γενικός όρος για το σύνολο των πολιτικών που στοχεύουν στη σύγκληση των κρατών-μελών της ΕΕ. Περιλαμβάνει την εναρμόνιση οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών, κοινή νομισματική πολιτική (η οποία ασκείται από την ΕΚΤ) και την υιοθέτηση κοινού νομίσματος (Ευρώ). Έτσι, ενώ όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ ανήκουν στην ΟΝΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Δανία έχουν εξαιρεθεί από την υιοθέτηση του κοινού νομίσματος. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ, που υιοθέτησαν το κοινό νόμισμα το 1999 είναι η Αυστρία, το Βέλγιο, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία ενώ μεταγενέστερα το υιοθέτησαν η Ελλάδα (2001), η Σλοβενία (2007), Κύπρος, Μάλτα (2008) και Σλοβακία (2009), Εσθονία (2011).
