Σόρος, Τζ. (2014) “Ξύπνα, Ευρώπη“, The Athens Review of Books, 03 Νοεμβρίου.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύεται στην ARB κατόπιν αδείας της PublicAffairs, του ομίλου The Perseus Books Group. Πρόκειται να δημοσιευθεί στην NewYorkReviewofBooksτης 20ής Νοεμβρίου — Μετάφραση: Αναστασία Μωράκη
Η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μια πρόκληση από την πλευρά της Ρωσίας, η οποία απειλεί την ίδια της την ύπαρξη. Ούτε οι ευρωπαίοι ηγέτες αλλά ούτε και οι πολίτες τους αντιλαμβάνονται πλήρως την πρόκληση αυτή ή γνωρίζουν πώς να την αντιμετωπίσουν καλύτερα. Αυτό το αποδίδω κυρίως στο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, γενικά, και η Ευρωζώνη, ειδικά, έχασαν τον προσανατολισμό τους μετά την οικονομική κρίση του 2008.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες που επικρατούν σήμερα στην Ευρώπη έχουν προκαλέσει μεγάλη λαϊκή δυσαρέσκεια. Τα αντιευρωπαϊκά κόμματα κατέκτησαν περίπου 30% των εδρών στις τελευταίες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όμως έως πρόσφατα δεν είχαν να επιδείξουν κάποια ρεαλιστική πρόταση, εναλλακτική προς την ΕΕ. Τώρα η Ρωσία παρουσιάζει μια εναλλακτική που θέτει μια σοβαρή πρόκληση στις αξίες και τις αρχές που αποτέλεσαν τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή βασίζεται στη χρήση καταναγκασμού, κάτι που εκφράζεται είτε ως καταπίεση στο εσωτερικό του κράτους είτε ως επιθετικότητα στο εξωτερικό, σε αντίθεση με τη χρήση του νόμου. Το τρομερό είναι ότι η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν έχει αποδειχθεί σε πολλούς τομείς ανώτερη από την Ευρωπαϊκή Ένωση – πιο ευέλικτη και με διαρκείς εκπλήξεις να προέρχονται από την πλευρά της. Αυτό της δίνει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες –η καθεμία για τους λόγους της– είναι διατεθειμένες να αποφύγουν κάθε άμεση πολεμική αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Η Ρωσία εκμεταλλεύεται τη διστακτικότητά τους. Παραβιάζοντας υποχρεώσεις που απορρέουν από διεθνείς συνθήκες, η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και εγκατέστησε αυτονομιστικούς πυρήνες στην ανατολική Ουκρανία. Τον Αύγουστο, όταν η πρόσφατα εγκατεστημένη στο Κίεβο κυβέρνηση απείλησε να νικήσει στον πόλεμο χαμηλής έντασης στην ανατολική Ουκρανία, ενάντια σε δυνάμεις αυτονομιστών υποστηριζόμενες από τη Ρωσία, ο πρόεδρος Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία με τακτικές ένοπλες δυνάμεις παραβιάζοντας τον ρωσικό νόμο που απαλλάσσει από υπηρεσία στο εξωτερικό τους στρατευμένους που δεν έχουν δώσει την συγκατάθεσή τους.
Σε εβδομήντα δύο ώρες, οι δυνάμεις αυτές κατέστρεψαν αρκετές εκατοντάδες θωρακισμένα οχήματα της Ουκρανίας, ένα σημαντικό μέρος της πολεμικής της δύναμης. Σύμφωνα με τον Στρατηγό Γουέσλι Κλαρκ, πρώην Ανώτατο Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, οι Ρώσοι χρησιμοποίησαν πυραυλικά συστήματα πολλαπλής εκτόξευσης, εφοδιασμένα με πυρομαχικά διασποράς και θερμοβαρικές κεφαλές (ένα ακόμη πιο απάνθρωπο όπλο που θα έπρεπε να απαγορευθεί διά νόμου) με καταστροφικό αποτέλεσμα. Η τοπική πολιτοφυλακή στην ουκρανική πόλη Ντνεπροπετρόβσκ υπέστη το βαρύτερο πλήγμα σε απώλειες διότι τα μέλη της επικοινωνούσαν μεταξύ τους με κινητά τηλέφωνα και επομένως μπορούσαν εύκολα να εντοπισθούν από τους Ρώσους και να γίνουν στόχος. Ο πρόεδρος Πούτιν έχει, έως τώρα, συμμορφωθεί με τη συμφωνία παύσης πυρός που έκανε με τον ουκρανό πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο στις 5 Σεπτεμβρίου, αλλά διατηρεί όμως την επιλογή να συνεχίσει την παύση πυρός για όσο διάστημα αυτό τον εξυπηρετεί ή να ξεκινήσει και πάλι επίθεση μεγάλης κλίμακας.
Σχετικές αναρτήσεις:
- Bloomberg Editors (2014) “Europe’s Deadly Fiscal Paralysis“, Bloomberg View, 31 Οκτωβρίου.
- Mishra, P. (2014) “How Germany Conquered Europe in 25 Years“, Bloomberg View, 26 Οκτωβρίου.
- CFI (2014) “Europe’s Original Sin and the Dangers of Doing Good“, Capital Finance International (cfi.co), 02 Οκτωβρίου.