Τελεσίγραφο Κομισιόν σε Γαλλία, Ιταλία και Βέλγιο για μείωση δημοσιονομικών ελλειμμάτων και εφαρμογή μεταρρυθμίσεων
Παράταση τριών μηνών για να βάλουν σε τάξη τα δημόσια οικονομικά τους, έδωσε η Κομισιόν σε Γαλλία, Ιταλία και Βέλγιο. Μέσα από τη διαδικασία αξιολόγησης των προσχεδίων προϋπολογισμών των 16 κρατών-μελών της Ευρωζώνης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απεφάνθη την Παρασκευή, 28 Νοεμβρίου, ότι οι τρεις χώρες πρέπει να καταβάλουν επιπλέον προσπάθεια για να μειώσουν τα ελλείμματά τους και να κάνουν τις οικονομίες τους πιο ανταγωνιστικές.
Συνολικά επτά ευρωπαϊκές χώρες «παρουσιάζουν κίνδυνο μη συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Ανάπτυξης και Σταθερότητας για το 2015», ανακοίνωσε ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί. Οι υπόλοιπες τέσσερις χώρες, Αυστρία, Ισπανία, Πορτογαλία και Μάλτα, κλήθηκαν από την Κομισιόν να προβούν σε διορθωτικές παρεμβάσεις, ωστόσο δεν τους δόθηκε το τελεσίγραφο του Μαρτίου.
Τα προσχέδια των προϋπολογισμών πέντε χωρών (Γερμανίας, Ιρλανδίας, Λουξεμβούργου, Ολλανδίας και Σλοβακίας) κρίθηκαν «συμβατά» με το Σύμφωνο, ενώ όσον αφορά την Εσθονία, τη Λετονία, τη Σλοβενία και τη Φινλανδία, η Επιτροπή έκρινε ότι οι προϋπολογισμοί τους θα είναι «σε γενικές γραμμές συμβατοί».
Συγκεκριμένα για τη Γερμανία, ενώ το προσχέδιο προϋπολογισμού της πήρε το «πράσινο φως», η Επιτροπή απεφάνθη ότι, σε σχέση με το πλεόνασμα των τρεχουσών συναλλαγών της, η χώρα έχει «πεδίο για την ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων». Οι παρεμβάσεις, βέβαια, που προτείνει η Επιτροπή στη Γερμανία ανήκουν στη σφαίρα των μη υποχρεωτικών μέτρων, σε αντίθεση με τα αναγκαστικά μέτρα μείωσης των ελλειμμάτων.
Η Ελλάδα -όπως και η Κύπρος- λόγω του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής εξαιρείται από αυτή τη διαδικασία.
Ωστόσο και σε αυτή τη διαδικασία, η οποία είναι μόλις η δεύτερη χρονιά που τίθεται σε ισχύ, προβλέπονται συστάσεις, διαδικασία επιτήρησης, ακόμη και κυρώσεις για της χώρες της ευρωζώνης που δεν τηρούν τους κανόνες του συμφώνου για τα ελλείμματα και το χρέος (όριο 3% για το έλλειμμα και 60% για το χρέος ή σε αντίθετη περίπτωση, συντονισμένη προσπάθεια και εφαρμογή συμφωνημένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο τη διόρθωσή τους σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα). Οι κανόνες αυτοί περιλαμβάνονται στο λεγόμενο «Two-Pack» που τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο του 2013 και στόχο έχει τον συντονισμό των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών των χωρών της ευρωζώνης, προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές οικονομικές κρίσεις.
Η αξιολόγηση γίνεται σε δύο άξονες: αφενός, αναφορικά με την «ποιότητα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το 2014» και, αφετέρου, σε σχέση με τη δημοσιονομική και μεταρρυθμιστική προσπάθεια που αντικατοπτρίζεται στον προϋπολογισμό για το 2015.
Απειλή κυρώσεων
Η Γαλλία, η οποία βρίσκεται ήδη υπό τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος της ΕΕ, είχε δεσμευτεί πέρυσι για την επίτευξη του στόχου του 3% στο έλλειμμά της έως το 2015. Ωστόσο, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, το 2016 θα έχει το μεγαλύτερο έλλειμμα από όλα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, το οποίο μάλιστα θα φτάσει το 4,7%. Σε αυτό το πλαίσιο, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο προστίμου ύψους μέχρι 4,2 δισ. ευρώ, εφόσον μέχρι τον Μάρτιο η Επιτροπή κρίνει ότι δεν έχει λάβει τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί για να εξυγιάνει τα οικονομικά της.
Η Ιταλία και το Βέλγιο δεν αντιμετωπίζουν την απειλή προστίμων μέχρι στιγμής, αλλά θα μπορούσαν επίσης να βρεθούν υπό τη διαδικασία υπερβολικών ελλειμμάτων για τη μη αντιμετώπιση της διόγκωσης του δημόσιου χρέους τους.
«Όλες οι πολιτικές επιλογές και όλες οι πολιτικές αποφάσεις, σύμφωνα με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, είναι ανοικτές», δήλωσε από τις Βρυξέλλες o Βάλντις Ντομπρόβκις, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιος για την πολιτική του ευρώ. «Το αν θα χρησιμοποιηθούν ή όχι εξαρτάται πρωτίστως από τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη», είπε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σε συνέντευξη που παραχώρησε σε τρεις ευρωπαϊκές εφημερίδες, δήλωσε: «Επέλεξα να μην επιβάλω κυρώσεις. Θα ήταν εύκολο να τιμωρήσουμε τις χώρες που δεν σέβονται τους κανόνες του Συμφώνου, όμως προτίμησα να τις αφήσω να μιλήσουν και να τις ακούσω».
Πολιτική λύση
Στα πρώτα σημάδια «μη συμμόρφωσης» της Γαλλίας και της Ιταλίας αμέσως μετά τις 15 Οκτωβρίου, όταν κατατέθηκαν όλα τα προσχέδια των προϋπολογισμών προς εξέταση, η Κομισιόν είχε απαντήσει αυστηρά, ζητώντας μέσω επιστολών μέτρα ώστε να ευθυγραμμιστούν με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ευρωζώνης. Οι δύο χώρες είχαν αντιδράσει ανοιχτά, ωστόσο συμπεριέλαβαν κάποιες παρεμβάσεις, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχει περιθώριο περαιτέρω μέτρων. Για καιρό είχε διαφανεί ότι οι Βρυξέλλες έψαχναν έναν τρόπο χειρισμού της κατάστασης προκειμένου να μην χτυπήσουν άμεσα τη δεύτερη και τρίτη οικονομία της ευρωζώνης αλλά και να μην δώσουν «πάτημα» στις χώρες που υφίστανται σκληρά προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής να κάνουν λόγο για ευρωζώνη «δύο ταχυτήτων».
Η λύση ήρθε μέσω της καθυστέρησης και της μετάθεσης των αποφάσεων για το αν θα επιβληθούν κυρώσεις -και τι είδους- στις αρχές Μαρτίου.
«Αποφασίσαμε να μην λάβουμε βιαστικές αποφάσεις που θα μπορούσαν να μην ισχύουν μετά τη δημοσίευση των τελικών στοιχείων για το 2014. Αυτές οι τρεις χώρες έχουν δεσμευτεί στο υψηλότερο επίπεδο -αυτό των πρωθυπουργών τους- να υιοθετήσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την ανάπτυξη στις αρχές του 2015», δήλωσε ο Π. Μοσκοβισί, επισημαίνοντας ότι η ρύθμιση αυτή, με τη μετατόπιση του χρονικού σημείου λήψης αποφάσεων, είναι «πολιτικά και οικονομικά δικαιολογημένη».
Υπονόησε επίσης ότι είναι η «τελευταία ευκαίρια» που δίνει στις εν λόγω χώρες, υπογραμμιζοντας ότι «αυτή τη φορά δεν μπορεί να σπαταληθεί χρόνος» και ότι η Κομισιόν «είναι έτοιμη να αναλάβει τις ευθύνες της» σε περίπτωση που δεν προχωρήσουν οι επιπλέον μεταρρυθμίσεις και οι περικοπές που κρίνονται αναγκαίες. «Θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί αυτός χρόνος για να γίνουν συγκεκριμένες προσπάθειες έτσι ώστε να υπάρξει πρόοδος μέχρι τον Μάρτιο», τόνισε.
Τέλος, το συνολικό έλλειμμα της ευρωζώνης -βάσει των προϋπολογισμών των «16»- υπολογίζεται στο 2,2% του ΑΕΠ το 2015 (από 2,6% φέτος), σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ ο συνολικός δείκτης χρέους θα παραμείνει αμετάβλητος το επόμενο έτος στο 93% του ΑΕΠ.