Στον απόηχο των ελληνικών εκλογών, το Eurogroup της Δευτέρας 26 Ιανουαρίου, επέλεξε να κρατήσει στάση αναμονής απέναντι στην νεοεκλεγείσα κυβέρνηση, με βούληση να δώσει χρόνο ώστε να διαμορφωθούν και να γίνουν γνωστές οι θέσεις και οι προθέσεις της. Με δηλώσεις «ετοιμότητας συνεργασίας» σχεδόν από το σύνολο των Ευρωπαίων αξιωματούχων και υπουργών, έγινε εμφανής η πρόθεση να ξεκινήσει μια πολιτική συζήτηση από μηδενική βάση ή, καλύτερα, με βάση κάποιες κοινές παραμέτρους. Ωστόσο, ξεκαθάρισαν ότι δεν θα πρέπει να ποντάρει η χώρα σε μια «ειδική μεταχείριση», προειδοποιώντας ότι όλα τα κράτη μέλη της ευρωζώνης πρέπει «να συμμορφώνονται με τους κανόνες και τις δεσμεύσεις» που συμφωνήθηκαν.
«Μοιραζόμαστε με τον ΣΥΡΙΖΑ την κοινή πεποίθηση ότι το μέλλον της Ελλάδας είναι στην Ευρωζώνη και αυτό είναι μια καλή αρχή για τις συζητήσεις» επανέλαβε πολλές φορές ο Γερούν Ντάισελμπλουμ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε μετά το τέλος της συνεδρίασης.
Όπως μάλιστα μετέφερε ο επικεφαλής του Eurogroup, είχε δεκαπεντάλεπτη συνομιλία με το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που αναμένεται να αναλάβει υπουργός οικονομικών της Ελλάδας – χωρίς να τον κατονομάσει. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του επικεφαλής του ευρώ, ο Γιάνης Βαρουφάκης τού εξέφρασε την ανάγκη να βρεθούν λύσεις που θα ικανοποιούν τους στόχους και των δύο πλευρών, προς όφελος του ελληνικού λαού, διασφαλίζοντας όμως την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ.
Λίγες ώρες μετά είχε επιβεβαιωθεί και η επίσκεψη του Γερούν Ντάισελμπλουμ στην Αθήνα, την Παρασκευή 30 Ιανουαρίου, όπου θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον νέο υπουργό οικονομικών.
Η ταχύτητα με την οποία προχώρησε η σύσταση της νέας κυβέρνησης φαίνεται να εκτιμάται από τις Βρυξέλλες, ωστόσο τα χρονικά περιθώρια δεν είναι σε καμία περίπτωση άπλετα.
Για την πιθανότητα να χρειαστεί περαιτέρω παράταση του υφιστάμενου προγράμματος έκανε λόγο αξιωματούχος της Ευρωζώνης, ενώ ο Γερούν Ντάισελμπλουμ είπε τη Δευτέρα ότι στο θέμα του ελληνικού προγράμματος θα επανέλθει το Eurogroup στην επόμενη συνεδρίασή του, στις 16 Φεβρουαρίου. Υπενθυμίζεται ότι η τρέχουσα παράταση του ελληνικού προγράμματος λήγει τα μεσάνυχτα της 28ης Φεβρουαρίου και, όπως διαμηνύουν οι Βρυξέλλες, τυχόν καινούρια παράταση «πρέπει να ζητηθεί από την ελληνική κυβέρνηση» αλλά και να εγκριθεί από τους εταίρους της.
Στο διάστημα που μας χωρίζει μέχρι τότε οι δύο πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν στους λόγους για τους οποίους θα ζητηθεί αυτή η παράταση. Η ολοκλήρωση της πέμπτης αξιολόγησης είναι ξεκάθαρο ότι παραμένει στην ατζέντα των εταίρων και «αποτελεί προϋπόθεση για την περαιτέρω βοήθεια στην Ελλάδα», όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ντάισελμπλουμ. Ωστόσο, ερωτηθείς για το πότε θα επιστρέψει η τρόικα στην Ελλάδα, επέλεξε να παραπέμψει στην Αθήνα, λέγοντας πως υπάρχει καινούργια κυβέρνηση, της οποίας οι επιδιώξεις δεν είναι γνωστές και «δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις». Αναφορικά με τις προεκλογικές αναφορές του ΣΥΡΙΖΑ για «εκτροπή» από το πρόγραμμα, απάντησε: «δεν συζητάμε με τα μέσα ενημέρωσης στον ρόλο του ενδιάμεσου».
Μεταρρυθμίσεις και χρέος
Μετά την επίδειξη καλών προθέσεων από την πλευρά σύσσωμου του Eurogroup, το θέμα που θα τεθεί στο τραπέζι πολύ σύντομα είναι το μείγμα μεταρρυθμίσεων το οποίο θα κληθεί να υλοποιήσει η νέα κυβέρνηση. Ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί, υπογράμμισε τη Δευτέρα ότι είναι κοινή επιθυμία η «Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της, να ξαναγυρίσει στον δρόμο της ανάπτυξης και να είναι σε θέση να αποπληρώσει τα χρέη της». Όπως σημείωσε, με την καινούρια κυβέρνηση είναι ανάγκη να συμφωνηθούν τα μέσα που θα οδηγήσουν σε αυτό το αποτέλεσμα, προβάλλοντας ως δεδομένο ότι «οι στόχοι είναι κοινοί».
Αναγνωρίζοντας ότι η Ελλάδα έχει κάνει τεράστιες θυσίες και δύσκολες επιλογές, τόνισε ότι υπάρχουν ακόμα προκλήσεις οι οποίες αφορούν κυρίως τις μεταρρυθμίσεις.
Από τη μεριά του, ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, θέλησε να υπενθυμίσει ότι κρατώντας «το 44% του ελληνικού χρέους», ο εν λόγω οργανισμός αποτελεί τον «μεγαλύτερο πιστωτή της Ελλάδας», προσθέτοντας ότι ο μέσος όρος ωρίμανσης των δανείων που έχουν δοθεί στην Ελλάδα υπερβαίνει τα 32 χρόνια. «Το θέμα του χρέους δεν συζητήθηκε σε αυτή τη συνεδρίαση», ξεκαθάρισε ο κ. Ρέγκλινγκ, κάνοντας εμφανείς, ωστόσο, τις διαθέσεις του σχετικά με ενδεχόμενο συζήτησης για «κούρεμα».
Κύκλοι προσκείμενοι στον απερχόμενο υπουργό οικονομικών που βρέθηκαν στις Βρυξέλλες για την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup με τη συμμετοχή του Γκίκα Χαρδούβελη, σχολιάζοντας την επόμενη μέρα στις διαπραγματεύσεις, υπογράμμισαν ότι ήταν η σκληρή στάση του ΔΝΤ που δυσκόλεψε την απερχόμενη κυβέρνηση στο κλείσιμο της αξιολόγησης, κάτι που ενδέχεται να επαναληφθεί. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Ελλάδα θα έχει υποχρεώσεις ύψους 4,2 δισ. μέσα στο πρώτο τρίμηνο, γεγονός που καθιστά μάλλον απαραίτητη τη συνέχιση της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ, από το οποίο έχει ακόμα λαμβάνειν 9 δισ. μέχρι το 2016.
Στις μεταρρυθμίσεις που θεωρεί αναγκαίες το ΔΝΤ έκανε αναφορά πάντως η Κριστίν Λαγκάρντ σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Le Monde, δίνοντας το στίγμα. Όπως είπε: αυτές περιλαμβάνουν την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του κρατικού μηχανισμού και του συστήματος είσπραξης των φόρων, τη συντόμευση των δικαστικών διαδικασιών. «Δεν είναι ζήτημα μέτρων λιτότητας, είναι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται ακόμα να γίνουν», ανέφερε χαρακτηριστικά.