Από την πρώτη δεκαετία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), η Ελλάδα αποτέλεσε την οικονομία με το μεγαλύτερο πρόβλημα «δίδυμων ελλειμμάτων» λόγω των διαχρονικών παθογενειών του κρατικιστικού αναπτυξιακού υποδείγματος που ακολουθούνταν, το οποίο ήταν βασιζόμενο στην –ιδιωτική και δημόσια– υπερχρέωση και καθοδηγούμενο από την κατανάλωση (Pagoulatos & Triantopoulos, 2014). Τόσο το δημοσιονομικό έλλειμμα, όσο και το αντίστοιχο του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, επί της ουσίας, εδράζονταν στην άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση …Read More
Στην ενότητα αυτή αναρτήθηκαν πρωτότυπα κείμενα που γράφτηκαν αποκλειστικά για το Παρατηρητήριο για την Κρίση. Δημοσιεύθηκαν τρία είδη κειμένων: άρθρα γνώμης, κείμενα πολιτικής και ερευνητικά κείμενα. Η πρόσβαση στις δημοσιεύσεις του Παρατηρητηρίου για την Κρίση είναι ελεύθερη.
Αθανάσιος Πετραλιάς: “Είναι αλήθεια ότι οι μεταρρυθμίσεις γίνονται μόνο για εισπρακτικούς λόγους ή/και την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων;”
Μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με διαρθρωτικές αλλαγές και αύξηση της κοινωνικής ευημερίας ή λήψη έκτακτων μέτρων που συνδέονται συχνότερα με εισπρακτικούς λόγους; Πώς συνδέονται οι λάθος προβλέψεις για την οικονομία με τη λήψη μέτρων; Πώς οι ομάδες συμφερόντων επηρεάζουν τις μεταρρυθμίσεις; Τι πρέπει να γίνει; Επιχειρούμε να προσεγγίσουμε τα ερωτήματα με ρεαλισμό μέσα από παραδείγματα μεταρρυθμίσεων και μέτρων που ελήφθησαν τα τελευταία έτη στα πλαίσια δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελληνικής οικονομίας και …Read More
Χρήστος Τριαντόπουλος: Δημοσιονομικό Συμβούλιο και Αξιολόγηση Οικονομικών Προγραμμάτων Κομμάτων
Ένα από τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας, το οποίο και σχετίζεται άρρηκτα με το παρωχημένο αναπτυξιακό της πρότυπο που τη συνόδευσε μέχρι την κρίση των τελευταίων ετών, είναι η έντονη σύνδεση του εκλογικού κύκλου με την κατάσταση των δημοσίων οικονομικών. Ειδικότερα, κατά τις προηγούμενες περιόδους που η χώρα, μπορούσε με ευκολία να χρηματοδοτήσει την ελλειμματική δραστηριότητα του κράτους από τις διεθνείς αγορές, το έτος των εκλογών –υπό την επίδραση φυσικά και …Read More
Στ. Ζωγραφάκης & Ι. Καστέλλη: “Είναι αλήθεια ότι η μείωση του μισθολογικού κόστους αρκεί για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας;”
Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας συνδέθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης με πολιτικές μείωσης του μισθολογικού κόστους και απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας. Η ανάλυση που ακολουθεί υποστηρίζει ότι το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού παραγωγικού συστήματος συνδέεται με τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του, τα οποία και πρέπει να αποτελέσουν το επίκεντρο μιας διαδικασίας μετασχηματισμού με στόχο την οικονομική ανάπτυξη. Τα χαρακτηριστικά αυτά αφορούν στην τεχνολογική και εξαγωγική ένταση, την τεχνολογική εξειδίκευση …Read More
Γιάννης Κιτρομηλίδης και Θάνος Σκούρας: “Ελλάδα και Κρίση στην Ευρωζώνη: Δύο Αφηγήσεις”
Η «ελληνική ιστορία» συνάδει με και υποστηρίζει την διαδεδομένη άποψη, ιδίως στη Βόρεια Ευρώπη, σύμφωνα με την οποία η ευρωπαϊκή κρίση οφείλεται στη δημοσιονομική απερισκεψία και το υπερβολικό δημόσιο χρέος. Η εναλλακτική ορθή αφήγηση αναγνωρίζει τις χρηματοπιστωτικές ρίζες και τη δυσλειτουργία της αγοράς, συγκεκριμένα στον τραπεζικό και τον κατασκευαστικό τομέα, που οδήγησαν στην κρίση. Επιπλέον, αποδίδει την κρίση στη σαθρή αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, η οποία στερείται τα απαραίτητα εργαλεία και …Read More
Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος: Η διπλή ανακολουθία – Οι πολιτικές κατά της φτώχειας και ο πολιτικός λόγος για τη φτώχεια & τον κοινωνικό αποκλεισμό στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης
Με βάση πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για τις κοινωνικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, σύνοψη των μέτρων κοινωνικής πολιτικής για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό στην Ελλάδα της κρίσης και συνεντεύξεις με πολιτικούς, δημοσιογράφους, συνδικαλιστές, τεχνοκράτες και στελέχη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, που έλαβαν χώρα το 2014, το κείμενο αναδεικνύει ένα πρόβλημα διπλής ανακολουθίας ή αναντιστοιχίας. Η πρώτη ανακολουθία προκύπτει ανάμεσα αφενός στην έκταση και την πολυπλοκότητα της φτώχειας και του κοινωνικού …Read More
Έκθεση για το κοινωνικό προφίλ της Ελλάδας σε σχέση με τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την ανισότητα πριν και μετά από την εκδήλωση της κρίσης
Κατσίκας, Δ., Καρακίτσιος, Α., Φιλίνης, Κ. & Πετραλιάς, Α.: Έκθεση για το κοινωνικό προφίλ της Ελλάδας σε σχέση με τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την ανισότητα πριν και μετά από την εκδήλωση της κρίσης, Παρατηρητήριο για την Κρίση, Αθήνα: Δεκέμβριος 2014. Η έκθεση αυτή είναι αποτέλεσμα έρευνας που έλαβε χώρα στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος «Διάσπαση και αποκλεισμός: κατανοώντας και ξεπερνώντας τις πολύπλευρες επιπτώσεις της ευρωπαϊκής κρίσης» (FRAGMEX). …Read More
Μανόλης Γαλενιανός: Η Ελληνική Κρίση – Αίτια και Επιπτώσεις
Η κεντρική αιτία της κρίσης της Ελλάδας και της Ευρωζώνης θεωρείται ότι είναι η δημοσιονομική σπατάλη το οποίο προτείνει τη λιτότητα ως βασική πολιτική εξόδου από την κρίση. Αυτή η ερμηνεία της κρίσης ταιριάζει στην περίπτωση της Ελλάδας και, σε μικρότερο βαθμό, της Πορτογαλίας, αλλά δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί η Ιρλανδία και η Ισπανία αναγκάστηκαν να ζητήσουν βοήθεια, δεδομένου ότι πριν από το 2008 είχαν χαμηλότερα ελλείμματα και δημόσιο …Read More
Ιωάννης Νασιούλας: Κοινωνική Οικονομία: Μια βιώσιμη εναλλακτική;
Οι κοινωνικές επενδύσεις μπορούν να είναι το αντίδοτο στην κρίση. Οργανώνοντας ένα πλαίσιο για τις δημόσιες, τις ιδιωτικές και τις άμεσες ξένες επενδύσεις, που να τις προσδένει σε μετρήσιμους στόχους αύξησης της ποιοτικής απασχόλησης και αποκατάστασης της κοινωνικής συνοχής, η Ελλάδα μπορεί να μεταβεί σε ένα περιβάλλον διατηρήσιμης κοινωνικής ανάπτυξης και αύξησης των οικογενειακών εισοδημάτων. Στο χώρο της κοινωνικής οικονομίας, υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες που μπορούν να παραγάγουν κοινωνική προστιθέμενη αξία. …Read More
Νίκος Κουτσιαράς: Τα όρια της (αυτο-)κριτικής στην οικονομική θεωρία και το αίτημα της διανοητικής εντιμότητας στην οικονομική έρευνα και την διδασκαλία
Η αποτυχία πρόβλεψης της χρηματοπιστωτικής κρίσης – ο εφησυχασμός των χρόνων της μεγάλης εξομάλυνσης – προκαλεί, ευλόγως, την ισχυρή (και ηχηρή) αμφισβήτηση της κρατούσας μακροοικονομικής θεωρίας. Η θεμελίωση της τελευταίας στο υπόδειγμα της ορθολογικής επιλογής του αντιπροσωπευτικού προνοητικού συναλλασσομένου, ακόμη και προκειμένου για τις αγορές χρήματος και κεφαλαίων, ελκύει τις περισσότερες και αυστηρότερες αιτιάσεις. Και η (συνακόλουθη) μεθοδολογική καθαρότητα και η λογική αρτιότητα της κρατούσας θεωρίας δεν θεωρούνται, βεβαίως, ως …Read More