Ντράγκι, Μάριο (2015) “Σταθερότητα και ευημερία στη Νομισματική Ένωση“, Αθηναϊκή Επιθεώρηση Βιβλίου, Τεύχος 58, 05 Ιανουαρίου.
1.
Συχνά θεωρούμε λανθασμένα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση –και η ζώνη του ευρώ– είναι οικονομικές ενώσεις που δεν στηρίζονται σε πολιτική ένωση. Αυτό αντανακλά μια βαθιά παρανόηση για το τι σημαίνει οικονομική ένωση: είναι από τη φύση της πολιτική.
Η Ενιαία Αγορά είναι η ίδια ένα πολιτικό κατασκεύασμα που δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς τις κατάλληλες πολιτικές δομές. Μια ισχυρή αρχή ανταγωνισμού έχει ανάγκη από ένα εκτελεστικό όργανο για να εφαρμόζει την πολιτική ανταγωνισμού, έναν νομοθέτη για να συντάσσει τους νόμους που την διέπουν και έναν δικαστικό λειτουργό για να επιλύει τις διαμάχες που προκύπτουν με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι όλοι θεσμοί που εκπληρώνουν αυτές τις λειτουργίες.
Ομοίως, το παραστατικό χρήμα είναι και αυτό ένα πολιτικό κατασκεύασμα, και η νομισματική ένωση δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς τις κατάλληλες πολιτικές δομές. Σε αυτήν την περίπτωση, μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα πρέπει να βασίσει τη νομιμότητά της σε μια σαφώς διατυπωμένη εντολή, η οποία να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος ενός δημοκρατικώς καθορισμένου συνταγματικού πλαισίου, το οποίο για την ΕΚΤ αποτελούν οι Συνθήκες της ΕΕ.
Αν η ένωσή μας αποδείχθηκε τα τελευταία χρόνια ανθεκτικότερη απ’ ό,τι πίστευαν πολλοί, αυτό συνέβη μόνο διότι εκείνοι που την αμφισβήτησαν δεν εκτίμησαν σωστά αυτή την πολιτική διάσταση. Υποτίμησαν το πολιτικό υπόβαθρο της ένωσής μας, τους δεσμούς μεταξύ των μελών της, και το μέγεθος του πολιτικού κεφαλαίου που έχει επενδυθεί σε αυτήν.
Είναι εντούτοις εμφανές ότι η ένωσή μας, παρά την ανθεκτικότητά της, δεν έχει καταστεί ακόμα πλήρης. Η διάγνωση αυτή έγινε πριν δύο χρόνια από τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ανεπίσημης σύσκεψης υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, και από εμένα τον ίδιο, σε αυτό που ονομάστηκε «Έκθεση των Τεσσάρων Προέδρων». Και παρ’ όλο που σε ορισμένους τομείς έχει επιτευχθεί κάποια πρόοδος, σε άλλους μένει ακόμα να γίνει πολλή δουλειά.
Επομένως, μέχρι να ολοκληρώσουμε την ΟΝΕ, κάτι το οποίο σημαίνει να καλύψουμε τις ελάχιστες απαιτήσεις σε όλους τους τομείς προκειμένου η ένωσή μας να γίνει πραγματικά διατηρήσιμη, αμφιβολίες για το μέλλον της δεν θα πάψουν ποτέ να υπάρχουν. Και αυτό είναι μια πραγματικότητα, ανεξάρτητα από τις πολιτικές δεσμεύσεις που μπορεί να εκφράζονται δημόσια.
Σήμερα θέλω να μιλήσω ακριβώς γι’ αυτές τις ελάχιστες απαιτήσεις που πρέπει να καλυφθούν προκειμένου η ένωσή μας να ολοκληρωθεί με τρόπο που να ευνοεί τη σταθερότητα και την ευημερία όλων των μελών της.
Σχετικές αναρτήσεις:
- Goldberg, L., Krogstrup, S. & Rey, H. (2014) “Why is financial stability essential for key currencies in the international monetary system?“, VoxEU Organisation, 26 Ιουλίου.
- Mody, A. (2014) “In response: Aligning national interests in Europe’s monetary union – answering comments on my Opinion ‘Europe has wasted a good crisis’“, Bruegel Institute, 01 Ιουλίου.
- László A., (2013) “Developing the social dimension of a deep and genuine Economic and Monetary Union“, European Policy Centre, Policy Brief, 13 Σεπτεμβρίου.