Μία εκ των σημαντικότερων επιπτώσεων της κρίσης στην Ελλάδα ήταν η αύξηση της ανεργίας, ειδικότερα των νέων, σε επίπεδα πρωτόγνωρα για τη χώρα, με σημαντικές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις. Στον επιστημονικό, αλλά και γενικότερα στο δημόσιο διάλογο, γίνεται ειδική αναφορά στην αύξηση της ανεργίας των νέων, ενώ μια σειρά πρωτοβουλιών, τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν ως προτεραιότητα τους τη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα, δηλαδή τους …Read More
Η σειρά κειμένων με γενικό τίτλο «Κατανοώντας την ελληνική κρίση: Απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα για την οικονομία, την πολιτική και την κοινωνία», είναι μια πρωτοβουλία του Παρατηρητηρίου για την Κρίση που υλοποιείται σε συνεργασία με την Huffington Post, η οποία δημοσιεύει σύντομα άρθρα που συνοψίζουν περιεκτικά τα ευρήματα των κειμένων αυτών μαζί με τα κυριότερα ποσοτικά στοιχεία που χρησιμοποιούν.
Στόχος της νέας πρωτοβουλίας είναι να εξεταστούν κάποια από τα ζητήματα που έχουν κυριαρχήσει στο δημόσιο διάλογο τα τελευταία χρόνια (όπως για παράδειγμα η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, το μέγεθος του Δημοσίου, η σκοπιμότητα και αποδοτικότητα των μεταρρυθμίσεων, κοκ.). Δυστυχώς, συχνά η δημόσια συζήτηση γύρω από τα θέματα αυτά γίνεται χωρίς αναφορές σε συγκεκριμένα στοιχεία ή τεκμηριωμένα επιχειρήματα.
Επιδίωξη της νέας πρωτοβουλίας είναι να καλυφθεί αυτό το κενό, προσφέροντας απαντήσεις στη βάση επιστημονικά τεκμηριωμένων δεδομένων και επιχειρημάτων, από ακαδημαϊκούς και ερευνητές που έχουν εξειδίκευση και εμπειρία στα σχετικά θέματα. Οι τίτλοι όλων των κειμένων είναι διατυπωμένοι σαν μια απλή ερώτηση (Είναι αλήθεια ότι….), ώστε να μπορεί να δοθεί μια σχετικά απλή και στοχευμένη απάντηση. Οι ερωτήσεις που θα απαντηθούν είναι οι εξής:
Είναι αλήθεια ότι…:
- …η μείωση του μισθολογικού κόστους αρκεί για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας;
- …οι μεταρρυθμίσεις γίνονται μόνο για εισπρακτικούς λόγους ή/και την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων;
- …τα χρήματα που δανείστηκε η Ελλάδα προορίζονται αποκλειστικά για την αποπληρωμή προηγούμενων χρεών και τη διάσωση των τραπεζών;
- …ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα είναι υπερβολικά μεγάλος;
- …οι έλληνες υπερφορολογούνται;
- …οι τράπεζες δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση της κρίσης;
- … η διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για σειρά ετών είναι εφικτή;
- …η ανεργία των νέων αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα της ελληνικής αγοράς εργασίας;
- …το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο;
Πιστεύουμε ότι η συζήτηση γύρω από τα ζητήματα αυτά είναι σήμερα περισσότερη επίκαιρη παρά ποτέ, καθώς στον απόηχο της πρόσφατης συμφωνίας της Ελλάδας με τους δανειστές της καθίσταται επιτακτική η ανάγκη εξεύρεσης λύσεων πολιτικής για την αλλαγή σελίδας στην ελληνική οικονομία.
Πλάτων Μονοκρούσος: Ελλάδα: Η πρόκληση της επίτευξης δημοσιονομικής βιωσιμότητας σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης
Το παρόν άρθρο αναλύει την εξέλιξη του ελληνικού δημοσίου χρέους μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, εξηγεί γατί η μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή της προηγούμενης 5ετίας οδήγησε σε αύξηση (αντί για μείωση) του λόγου χρέους προς ΑΕΠ και εξετάζει τη δυνητική δομή ενός νέου πακέτου ελάφρυνσής του από τους επίσημους δανειστές. Το άρθρο αναδεικνύει τη σπουδαιότητα μιας τέτοια διευθέτησης για την βελτίωση της εξυπηρετησιμότητας του ελληνικού χρέους και εξηγεί γιατί η επιστροφή της …Read More
Αιμίλιος Αυγουλέας: Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και η οικονομική ανάπτυξη. Σύντομη ανατομία μιας (εν μέρει) αποτρέψιμης καταστροφής
Η παρούσα εργασία αποτελεί μελέτη εκτίμησης πληθώρας (πολλές φορές αντικρουόμενων) δημοσιευμένων στατιστικών και άλλων στοιχείων των οποίων οι πηγές δεν παρατίθενται πλήρως για λόγους περιορισμών χώρου. Δεναποτελεί όμως εμπειρική μελέτη ή οικονομετρική μελέτη που βασίζεται στη χρήση χρονοσειρών. Για τον ίδιο λόγο η παρούσα σύντομη μελέτη θα επικεντρωθεί μόνο σε τρεις τομείς. Πρώτον, στο ρόλο του τραπεζικού συστήματος στην οικονομία, ως παρόχου αναγκαίων υπηρεσιών υποδομής, π.χ. ασφαλούς διεξαγωγής πληρωμών, και ως συντελεστή οικονομικής ανάπτυξης, …Read More
Μαριάνθη Αναστασάτου: Είναι αλήθεια ότι η διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για σειρά ετών είναι εφικτή;
Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση κατέστησε επιτακτική την ανάγκη διόρθωσης μακροοικονομικών και δημοσιονομικών ανισορροπιών που είχαν συσσωρευτεί, ή και μεγεθύνθηκαν κατά τη περίοδο της κρίσης, στις οικονομίες των χωρών. Μέρος αυτής της διόρθωσης είναι η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών και η μείωση των συσσωρευμένων δημόσιων χρεών. Το κεφάλαιο σχετικά με τα βέλτιστα εργαλεία πολιτικής προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι μείωσης των ελλειμμάτων και σταθεροποίησης των δυναμικών του χρέους είναι σημαντικό. Είναι …Read More
Γεωργία Καπλάνογλου: Είναι αλήθεια ότι οι Έλληνες υπερφορολογούνται;
Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα της οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα είναι η μεταβολή του φορολογικού βάρους, ιδίως μετά την οικονομική κρίση. Η αύξηση της φορολογίας εισοδήματος, των συντελεστών έμμεσης φορολογίας και η θεσμοθέτηση του φόρου ακίνητης περιουσίας σε όλα τα ακίνητα, κτίσματα, οικόπεδα και αγροτεμάχια, σε συνδυασμό με τη μείωση των εισοδημάτων, έχει πράγματι αυξήσει την επιβάρυνση σε όλα τα εισοδηματικά στρώματα. Πόσο όμως έχει αυξηθεί η φορολογική επιβάρυνση; …Read More
Στέλλα Λαδή: “Είναι αλήθεια ότι ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα είναι υπερβολικά μεγάλος;”
Το επιθυμητό μέγεθος για τον δημόσιο τομέα αποτελεί ένα από τα παλαιότερα ζητήματα, το οποίο κάθε κυβέρνηση καλείται να απαντήσει. Το ερώτημα αυτό δεν είναι τεχνικής φύσεως και είναι άμεσα συνδεδεμένο με ερωτήματα του τύπου ποιός είναι ο ρόλος του κράτους, πόσες πρέπει να είναι οι δημόσιες δαπάνες σε σχέση με τη συνολική οικονομία και κατά πόσο πρέπει το κράτος να συμμετέχει άμεσα στις παραγωγικές δραστηριότητες. Στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα …Read More
Χρήστος Τριαντόπουλος: “Είναι αλήθεια ότι τα χρήματα που δανείστηκε η Ελλάδα προορίζονται αποκλειστικά για την αποπληρωμή προηγούμενων χρεών και τη διάσωση των τραπεζών;”
Από την πρώτη δεκαετία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), η Ελλάδα αποτέλεσε την οικονομία με το μεγαλύτερο πρόβλημα «δίδυμων ελλειμμάτων» λόγω των διαχρονικών παθογενειών του κρατικιστικού αναπτυξιακού υποδείγματος που ακολουθούνταν, το οποίο ήταν βασιζόμενο στην –ιδιωτική και δημόσια– υπερχρέωση και καθοδηγούμενο από την κατανάλωση (Pagoulatos & Triantopoulos, 2014). Τόσο το δημοσιονομικό έλλειμμα, όσο και το αντίστοιχο του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, επί της ουσίας, εδράζονταν στην άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση …Read More
Αθανάσιος Πετραλιάς: “Είναι αλήθεια ότι οι μεταρρυθμίσεις γίνονται μόνο για εισπρακτικούς λόγους ή/και την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων;”
Μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με διαρθρωτικές αλλαγές και αύξηση της κοινωνικής ευημερίας ή λήψη έκτακτων μέτρων που συνδέονται συχνότερα με εισπρακτικούς λόγους; Πώς συνδέονται οι λάθος προβλέψεις για την οικονομία με τη λήψη μέτρων; Πώς οι ομάδες συμφερόντων επηρεάζουν τις μεταρρυθμίσεις; Τι πρέπει να γίνει; Επιχειρούμε να προσεγγίσουμε τα ερωτήματα με ρεαλισμό μέσα από παραδείγματα μεταρρυθμίσεων και μέτρων που ελήφθησαν τα τελευταία έτη στα πλαίσια δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελληνικής οικονομίας και …Read More
Στ. Ζωγραφάκης & Ι. Καστέλλη: “Είναι αλήθεια ότι η μείωση του μισθολογικού κόστους αρκεί για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας;”
Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας συνδέθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης με πολιτικές μείωσης του μισθολογικού κόστους και απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας. Η ανάλυση που ακολουθεί υποστηρίζει ότι το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού παραγωγικού συστήματος συνδέεται με τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του, τα οποία και πρέπει να αποτελέσουν το επίκεντρο μιας διαδικασίας μετασχηματισμού με στόχο την οικονομική ανάπτυξη. Τα χαρακτηριστικά αυτά αφορούν στην τεχνολογική και εξαγωγική ένταση, την τεχνολογική εξειδίκευση …Read More