This site is for archive purposes. Please visit www.eliamep.gr for latest updates
Go to Top

Νίκος Χρυσολωράς: Το Eurogroup των Προσωρινών Λύσεων

Η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας τους επόμενους τρεις μήνες θα συνεχιστεί απρόσκοπτα, εκτός απροόπτου τουλάχιστον, μετά την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στο  Eurogroup των Βρυξελλών για την εκταμίευση δόσεων συνολικού ύψους 6,8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, τα θέματα της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, του χρηματοδοτικού κενού στο ελληνικό πρόγραμμα που ενδεχομένως να ανακύψει το δεύτερο εξάμηνο του 2014 και της μετακύλισης των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης (ANFAs) παραπέμφθηκαν για το φθινόπωρο, μετά τις Γερμανικές εκλογές. Παράλληλα, η ελληνική πλευρά συνεχίζει να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αναδιάρθρωση του δημοσίου τομέα, η οποία, σύμφωνα με το Μνημόνιο, περιλαμβάνει και υποχρεωτικές αποχωρήσεις υπαλλήλων, ενώ η τύχη της Τράπεζας Κύπρου, αλλά και η κρίση στην Πορτογαλία και η συνέχιση της ύφεσης στην Ευρωζώνη, διαψεύδουν όσου βιάστηκαν να διαπιστώσουν ότι «τα χειρότερα βρίσκονται πίσω μας.

Ελλάδα

Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της Τρόικας, κυριολεκτικά την ενδεκάτη ώρα, πριν τη συνεδρίαση των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης, το Eurogroup άνοιξε το δρόμο για την εκταμίευση των επόμενων δόσεων προς την Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση της τήρησης συγκεκριμένων προαπαιτούμενων δεσμεύσεων. Όπως δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες, η Τρόικα θα αποφασίσει μέσα στις επόμενες 10 ημέρες για τη σκοπιμότητα της μείωσης του ΦΠΑ στην εστίαση και, εφόσον υπάρξει συμφωνία, το μέτρο θα εφαρμοστεί από 1η Αυγούστου. Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αποφεύχθηκε η επιβολή εισφοράς επί του τζίρου των επιχειρήσεων για την κάλυψη του ελλείμματος του ΟΑΕΕ και η μείωση των συντάξεων των ενστόλων. Ως αντιστάθμισμα, θα επιβληθεί το αμέσως προσεχές διάστημα – δηλαδή ένα χρόνο νωρίτερα από το προβλεπόμενο – ο φόρος πολυτελείας.

Το πρόγραμμα της εκταμίευσης των δόσεων έχει ως εξής: Μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου οικονομικών που κατατέθηκε στη Βουλή για την εκπλήρωση των προαπαιτούμενων που αφορούν κυρίως το έλλειμμα του ΕΟΠΥΥ και τις ιδιωτικοποιήσεις, θα συνεδριάσει το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων του Eurogroup (EWG), στις 19 Ιουλίου, για να εγκρίνει την εκταμίευση 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (EFSF). Ο EFSF θα εκταμιεύσει επίσης και 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ που διακρατείται αυτή τη στιγμή σε ειδικό λογαριασμό και αποτελεί κέρδος των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης από το χαρτοφυλάκιο ελληνικών ομολόγων που κατέχουν στο πλαίσιο του προγράμματος SMP. Το σύνολο που θα εισρεύσει στην ελληνική οικονομία θα είναι δηλαδή 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Στη συνέχεια, στο τέλος Ιουλίου, προβλέπεται, εκτός απροόπτου, να συνεδριάσει και το Διοικητικό Συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για να εγκρίνει την εκταμίευση 1,8 δισεκατομμυρίου ευρώ προς την Ελλάδα.

Τα δύσκολα έρχονται τον Σεπτέμβριο, όταν επιστρέφει η αποστολή της Τρόικας στη χώρα μας. Μέχρι τότε θα πρέπει να έχει εφαρμοστεί η κινητικότητα 12.500 δημοσίων υπαλλήλων στο δημόσιο, αλλά και να έχει ολοκληρωθεί η αναδιάρθρωση της ΕΛΒΟ, της ΕΑΣ και της ΛΑΡΚΟ, να έχουν αποπληρωθεί τα χρέη του δημοσίου σε ΕΥΑΘ και ΕΥΔΑΠ και να έχει ψηφιστεί ο νέος κώδικας των δικηγόρων. Αυτές οι δράσεις θα επιτρέψουν την εκταμίευση ακόμη ενός δισεκατομμυρίου από τον EFSF τον Οκτώβριο, εκ των οποίων τα 500 εκατομμύρια θα προέρχονται από το πρόγραμμα SMP. Τέλος, για την επόμενη αξιολόγηση η Ελλάδα θα πρέπει να θέσει άλλους 12.500 χιλιάδες υπαλλήλους σε καθεστώς κινητικότητας (σύνολο 25.000 μέσα στο 2013).

Οι παραπάνω δόσεις επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες της χώρας μέχρι τέλος Οκτωβρίου. Αν και υπήρχαν σχέδια μέχρι και το πρωί της Δευτέρας να εκταμιευθούν 4,8 δισεκατομμύρια από τον EFSF (αντί για 3 που αποφασίστηκε), ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της Ελλάδας για μεγαλύτερο διάστημα, δεν προχώρησαν, λόγω της αντίδρασης της Γερμανίας. Το Βερολίνο υποστήριξε ότι μεγαλύτερη δόση θα συνιστούσε «αλλαγή του Ελληνικού Προγράμματος» και απαιτούσε έγκριση της ολομέλειας της Γερμανικής Βουλής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο κ. Στουρνάρας, όσο και οι επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Νταϊσελμπλουμ, και του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, αρνήθηκαν ότι θα υπάρξει χρηματοδοτικό κενό στο ελληνικό πρόγραμμα το δεύτερο εξάμηνο του 2014 που θα αναγκάσει το Ταμείο να διακόψει την παροχή δόσεων προς τη χώρα μας μετά τον Αύγουστο του 2013. Οι κ.κ. Νταϊσελμπλουμ και Στουρνάρας διαβεβαίωσαν ότι «αν υπάρξει τέτοιο κενό» και η «Ελλάδα τηρεί τις υποχρεώσεις της», τότε θα συζητηθεί και θα καλυφθεί εν ευθέτω χρόνω. Επίσης, οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να μπουν σε λεπτομέρειες για την άρνηση ορισμένων κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης να μετακυλίσουν τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που διαθέτουν στο επενδυτικό τους χαρτοφυλάκιο (ANFAs). «Το θέμα αφορά τους εταίρους μας και όχι την Ελλάδα και πιστεύω ότι θα λυθεί, όπως λύθηκε και το θέμα του SMP», αρκέστηκε να πει ο Έλληνας υπουργός οικονομικών.

Τέλος, τόσο στην επίσημη ανακοίνωση του Eurogroup, όσο και στις τοποθετήσεις των κ.κ. Νταϊσελμπλουμ, Λαγκάρντ και του αντιπροέδρου της Κομισιόν, Όλι Ρεν, υπήρξαν θερμοί έπαινοι για τις δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας και την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο, έγιναν και αυστηρές προειδοποιήσεις για την επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο δημόσιο, την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών και τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον κ. Νταϊσελμπλουμ «όλες οι ενδείξεις συνηγορούν στο συμπέρασμα ότι η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει σε αναπτυξιακούς ρυθμούς από το 2014».

Κύπρος

To θέμα της Κύπρου δεν ήταν βασικό στην ατζέντα της προχθεσινής συνεδρίασης του Eurogroup, όπου κυριάρχησε το ελληνικό ζήτημα. Μετά το πέρας της συνεδρίασης, ο επικεφαλής του Σώματος, Γερούν Νταϊσελμπλουμ, αρκέστηκε να χαιρετίσει την επιτυχή μετακύλιση (roll over) δημοσίου χρέους ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, το οποίο κατείχαν οι Κυπριακές τράπεζες και παρέπεμψε τις όποιες αποφάσεις για τη συνάντηση των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, στο Βίλνιους, τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, από τις 17 Ιουλίου ξεκινάει για την Κύπρο ο «Γολγοθάς» των τριμηνιαίων αξιολογήσεων και επικαιροποιήσεων του Μνημονίου από την Τρόικα. «Την προηγούμενη φορά απάντησα στην επιστολή του προέδρου Αναστασιάδη [για την αναθεώρηση του Μνημονίου], υπογραμμίζοντας πόσο σημαντικό είναι να εφαρμοστεί το Πρόγραμμα που έχει συμφωνηθεί», υπενθύμισε με νόημα ο κ. Νταϊσελμπλουμ, την ώρα που η Κυπριακή κυβέρνηση παραδέχεται ότι υπάρχουν ανοικτά μέτωπα προαπαιτούμενων δράσεων, λίγες ημέρες πριν την έναρξη της αξιολόγησης.

Φυσικά, «ο ελέφαντας στο δωμάτιο» της Κυπριακής κρίσης είναι η τύχη της Τράπεζας Κύπρου, η οποία αιμορραγεί καταθέσεις, παρά την ύπαρξη περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, ενώ το άχθος των 9 δισεκατομμυρίων ευρώ οφειλών στην ΕΚΤ που ανέλαβε μέσω της συγχώνευσής της με την -χρεοκοπημένη πλέον- Λαϊκή Τράπεζα απειλεί τη βιωσιμότητά της. Η Λευκωσία ελπίζει ότι το ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους των 9 δισ. της Τράπεζας Κύπρου προς τον ELA του Ευρωσυστήματος θα εξεταστεί με θετική διάθεση από Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη, μόλις ολοκληρωθεί το σχέδιο εξυγίανσης της Τράπεζας.

Οικονομία της Ευρωζώνης

Στη διάρκεια της συνεδρίασης του Eurogroup, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παρουσίασε τις συστάσεις του για την οικονομία της Ευρωζώνης (Article IV Consultation). Παρουσιάζοντας την έκθεσή της, η διευθύντρια του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, πρότεινε μεταξύ άλλων, επιτάχυνση της τραπεζικής ενοποίησης και περισσότερη «ευελιξία» στις περιοριστικές δημοσιονομικές πολιτικές. Η κυρία Λαγκάρντ τόνισε ότι η μεγάλη πρόκληση για την Ευρώπη είναι η επιστροφή στην ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας. «Παρά την επιμέρους πρόοδο που έχει σημειωθεί, η ζώνη του ευρώ δεν αναπτύσσεται η ανεργία αυξάνεται», υπογράμμισε.

Οι προτάσεις του Ταμείου βασίζονται σε τέσσερις πυλώνες: σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή, «περαιτέρω ευελιξία ενδεχομένως να είναι απαραίτητη, ειδικά αν χρειάζονται περιθώρια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αν η ανάπτυξη παραμείνει ασθενική, οι παρατάσεις που δόθηκαν για τη μείωση του ελλείμματος ενδεχομένως να μην είναι επαρκείς», τονίζουν οι συντάκτες της έκθεσης. Επιπλέον, η κυρία Λαγκάρντ κάλεσε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παρέμβει πιο δυναμικά για την αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία, χρησιμοποιώντας ακόμη και «μη συμβατικά μέσα», όπως η παροχή ρευστότητας σε ευρωπαϊκές τράπεζες με εχέγγυο δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ή και η απευθείας αγορά επενδυτικών προϊόντων που βασίζονται σε δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Τέλος, το ΔΝΤ συστήνει την ολοκλήρωση της τραπεζικής ενοποίησης και ειδικά του νομικού καθεστώτος για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εκκαθάρισης των Τραπεζών. Σε κάθε περίπτωση, η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από τα κράτη-μέλη είναι αναγκαία, διευκρινίζει το ταμείο, ενώ τα υψηλά ποσοστά χρέους δεν επιτρέπουν επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.

Πορτογαλία – Λετονία

Οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης είδαν με ανακούφιση την εκτόνωση της πολιτικής κρίσης στην Πορτογαλία, με τον επικεφαλής του Eurogroup, κ. Νταϊσελμπλουμ, να τονίζει επανειλημμένως στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που ακολούθησε, την ανάγκη σταθερότητας στη χώρα και συνέχισης των μεταρρυθμίσεων.

Τέλος, στη συνεδρίαση του ECOFIN (Συμβουλίου Οικονομικών Υποθέσεων της Ε.Ε) επιβεβαιώθηκε η ένταξη της Λεττονίας στην Ζώνη του Ευρώ, από 1η Ιανουαρίου 2014.