Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης παραδοσιακές και «νέες» μορφές φτώχειας και ανισότητας λαμβάνουν εκρηκτικές διαστάσεις. Η ανεργία, η υλική στέρηση και ο κίνδυνος φτώχειας απειλούν τη συνοχή των τοπικών κοινωνιών. Την ίδια χρονική περίοδο, κεντρική θέση στη μεταρρυθμιστική ατζέντα, που συνοδεύει τους στόχους της οικονομικής πολιτικής το 2010, κατέχει το Πρόγραμμα «Καλλικράτης». Η φιλόδοξη αυτή διοικητική μεταρρύθμιση εξοπλίζει τις τοπικές κοινωνίες με νέες δομές και σύγχρονα εργαλεία και ενισχύει την προνομιακή τους, κατά γενική παραδοχή, θέση, στο σχεδιασμό αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής. Σημαντική καινοτομία αποτελεί, μεταξύ άλλων, η εισαγωγή του Επιχειρησιακού Προγραμματισμού στην αυτοδιοίκηση, καθώς πρόκειται για ένα σύγχρονο διοικητικό εργαλείο-κλειδί για την αποτελεσματικότητα. Από τη συγκριτική εξέταση τριών Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της πρώτης περιόδου εφαρμογής 2012-2014 και συγκεκριμένα των Περιφερειών Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Βορείου Αιγαίου, δεν προκύπτει ότι οι αιρετές Περιφέρειες πέτυχαν τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό και επέδειξαν αντανακλαστικά ως προς τη δραματική επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών των περιοχών τους.