This site is for archive purposes. Please visit www.eliamep.gr for latest updates
Go to Top

Mαθαίνοντας για την Κρίση

16. Παροχή ρευστότητας έκτακτης ανάγκης (Emergency Liquidity Assistance-ELA)

Μηχανισμός που διαθέτουν οι δανειστές έσχατης καταφυγής (συνήθως κεντρικές τράπεζες) για την ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών τους. Κατά την κρίση χρέους της Ευρώπης ο όρος ταυτίστηκε με το δανεισμό των ιδιωτικών τραπεζών που αντιμετώπιζαν προσωρινό πρόβλημα ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα  (ΕΚΤ). Η απόφαση για τη παροχή ρευστότητας έκτακτης ανάγκης σε ένα πιστωτικό ίδρυμα επαφίεται στην  Κεντρική Τράπεζα του κράτους-μέλους. Πρόκειται, κυρίως, για βραχυπρόθεσμο δανεισμό, με επιτόκιο υψηλότερο του επιτοκίου κύριας αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ και με εγγυήσεις ακόμα και  χρεόγραφα που δεν δέχεται η ΕΚΤ. Οι όροι δανεισμού δημοσιοποιούνται σε εθελοντική βάση ενώ οι εθνικές Κεντρικές Τράπεζες είναι σε συνεννόηση με την ΕΚΤ ώστε οι επιπτώσεις στη συνολική ρευστότητα να ευθυγραμμίζονται με την νομισματική πολιτική που χαράσσει η δεύτερη.

17. Πρόγραμμα απευθείας νομισματικών συναλλαγών (Outright monetary transactions)

Η αγορά κρατικών ομολόγων βραχυχρόνιας λήξης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη δευτερογενή αγορά. Βασική προϋπόθεση είναι η χώρα να έχει προσφύγει στο μηχανισμό EFSF/ESM και να εφαρμόζει το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής.

18. Προϋπολογισμός της ΕΕ (EU budget)

Στον προϋπολογισμό της ΕΕ καταγράφονται, σε ετήσια βάση,  τα έσοδα και οι δαπάνες της, βάση των Πολυετών Δημοσιονομικών Πλαισίων. Κάθε χρόνο, η Ευρωπαϊκή επιτροπή υποβάλει προσχέδιο προϋπολογισμού, το οποίο εγκρίνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι πάντοτε ισοσκελισμένος και κυμαίνεται λίγο πάνω από το 1% του ΑΕΠ της ΕΕ.

19. Στρατηγική "Ευρώπη 2020" (“Europe 2020” strategy)

Δεκαετής στρατηγική ανάπτυξης της ΕΕ, η οποία υιοθετήθηκε τον Μάρτιο του 2010 από το σύνολο των χωρών-κρατών της ΕΕ και στόχο έχει την έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην ΕΕ. Στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής τέθηκαν στόχοι όσον αφορά την απασχόληση, την κλιματική αλλαγή και ενεργειακή βιωσιμότητα, την έρευνα και ανάπτυξη, την εκπαίδευση και την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, οι οποίοι θα πρέπει να επιτευχθούν έως το 2020. Οι ποσοτικοί στόχοι είναι εκφρασμένοι για το σύνολο της ΕΕ αλλά και σε εθνικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και συγκυρίες κάθε κράτους-μέλους.

20. Σύμφωνο Ευρω+ ή Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας (Euro+ Pact, Competitiveness Pact)

Ευρωπαϊκό σύμφωνο για τον καλύτερο συντονισμότων οικονομικών πολιτικών με στόχο την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.Υιοθετήθηκε την Άνοιξη του 2011από τα 17 κράτη-μέλη της ευρωζώνης και από έξι ακόμα κράτη-μέλη της ΕΕ (Βουλγαρία, Δανία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία και Ρουμανία). Βασίζεται στο πλαίσιο οικονομικών προτεραιοτήτων της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Στο πλαίσιο του Συμφώνου τα 23 κράτη-μέλη ανέλαβαν την υποχρέωση να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις με στόχο την βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους, την ενίσχυση της απασχόλησης,  τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών τους, την επίτευξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και το συντονισμό των φορολογικών πολιτικών τους.

21. Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (StabilityandGrowthPact)

Υιοθετήθηκετο 1997 από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ με σκοπό τη διασφάλιση βιώσιμων δημοσιονομικών μεγεθών και την αποφυγή υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων στην ΟΝΕ. Περιλαμβάνει ένα προληπτικό σκέλος, σύμφωνα με το οποίο τα κράτη υποβάλουν κάθε χρόνο προγράμματα σταθερότητας και ανάπτυξης (κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ) και προγράμματα σύγκλισης (κράτη-μέλη εκτός ζώνης του ευρώ), στα οποία περιγράφονται οι τρόποι επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων μεσοπρόθεσμα, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού(το έλλειμμα του προϋπολογισμού και το δημόσιο χρέος να μην ξεπερνούν το 3% και 60% του ΑΕΠ αντίστοιχα). Το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, αν κρίνει ότι τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα εν λόγω προγράμματα   δεν επαρκούν για την επίτευξη των στόχων, μπορεί να συστήσει στο κράτος μέλος  να προσαρμόσει το πρόγραμμά του. Σύμφωνα με το διορθωτικό σκέλος του, αν ο στόχος δεν επιτευχθεί κινείται η «Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος». Η αναθεώρηση του Συμφώνου, το 2005, το κατέστησε πιο ελαστικό, ως προς τα χρονικά περιθώρια προσαρμογής και πρόσθεσε Μεσοπρόθεσμους Στόχους Προϋπολογισμού για κάθε κράτος-μέλος (Medium-Term Budgetary Objectives-MTOs). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου μια χώρα να μπει σε «Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος» λαμβάνονται υπόψη το κυκλικά διορθωμένο ισοζύγιο, το επίπεδο του χρέους, η διάρκεια της περιόδου με χαμηλή ανάπτυξη και κατά πόσο το έλλειμμα συνδέεται με διαδικασίες αύξησης της παραγωγικότητας. Το Σύμφωνο αναθεωρήθηκε περαιτέρω το 2011 μέσω του Six Pack ενώ η δημοσιονομική πειθαρχία εντατικοποιείται με την υιοθέτηση του Δημοσιονομικού Συμφώνου το 2012.

22. ECOFIN (Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων)

Αποτελείται από τους υπουργούς εθνικής οικονομίας και οικονομικών των κρατών-μελών της ΕΕ. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του συγκαταλέγονται ο συντονισμός των οικονομικών πολιτικών, η παρακολούθηση των δημοσιονομικών μεγεθών των κρατών-μελών, οι οικονομικές σχέσεις με χώρες εκτός της ΕΕ και η κατάρτιση και η έγκριση, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, του προϋπολογισμού της ΕΕ.

23. Eurogroup

Το συμβούλιο των υπουργών οικονομικών των κρατών-μελών της ζώνης του ευρώ, ενώ στις συνεδριάσεις του λαμβάνουν μέρος ο πρόεδρός του, οι υπουργοί οικονομικών της ζώνης του ευρώ, ο Επίτροπος που είναι αρμόδιος για οικονομικά και νομισματικά θέματα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και ο πρόεδρος του Eurogroup Working Group.

24. Eurogroup Working Group

Αποτελείται από εκπροσώπους των υπουργών οικονομικών των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και αντικείμενό του είναι η προετοιμασία του Eurogroup.

25. Sixpack

Έξι νομοθετικές πρωτοβουλίες οικονομικής διακυβέρνησης που αναθεώρησε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2011 από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ και αποσκοπεί στην ενδυνάμωση της δημοσιονομικής συμμόρφωσης των κρατών-μελών με την αναμόρφωση των προβλέψεων για επιβολή χρηματικών προστίμων σε περιπτώσεις δημοσιονομικού εκτροχιασμού και την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ισορροπιών. Το δεύτερο επιτυγχάνεται με δύο νέες διαδικασίες για: α) την έγκαιρη αντίληψη περιπτώσεων υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών και β) τη διόρθωσή τους.